Blaðamaður undir fölsku flaggi?

Merkilegur greinaflokkur birtist nú í Morgunblaðinu dag eftir dag, undir yfirskriftinni Skoðanir fólksins. Höfundur greinanna er Gunnar Smári Egilsson, sem titlar sig blaðamann. Raunar hélt ég að hann væri fyrrverandi forstjóri Dagsbrúnar sem fór í útrás á vegum útrásarvíkinganna alræmdu og stofnaði fréttablaðið Nyhedsavisen, sem varð ekki langlíft blað (og rændi þessu fallega nafni og tróð það í svaðið). Reyndar velti ég því fyrir mér núna hvort Gunnar Smári er kannski raunverulegur blaðamaður, sem hefur undanfarin ár unnið að rannsókn á því hvað fór úrskeiðis og hvers vegna íslenskt efnahagslíf hrundi - svona "under cover", þið skiljið! Á íslensku mætti þá segja að hann hafi kannski siglt undir fölsku flaggi. En hvernig sem því er varið veit hann allt um það núna hvers vegna fór sem fór og lifði sig svo inn í rannsóknahlutverkið að sjálfur trúði hann á útrásarvíkingana í blindni - eins og allir Íslendingar segir hann í grein gærdagsins. Það viðurkennir hann núna, líklega til að fría sig svolítilli ábyrgð - allir eru samsekir. Þetta er afskaplega vinsæl kenning. En hún stenst náttúrlega engan veginn. Það dönsuðu ekki allir í kringum gullkálfinn. Ekki venjulegt verkafólk, ekki venjulegir opinberir starfsmenn, ekki sjúkraliðar, ekki... svona mætti lengi telja. Björgólfur Guðmundsson sagði í Morgunblaðsviðtalinu stóra um daginn að öll þjóðin hefði farið á neyslufyllerí (ég finn ekki blaðið svo ég get ekki gengið úr skugga um hvernig orðin féllu nákvæmlega). Þetta sagði sá fúli maður einvörðungu til þess að fría sig þeirri ábyrgð sem ætti að vera að sliga hann. Allur almenningur lifði áfram við venjuleg kjör - kannski eitthvað betri en við höfum átt að venjast, meðan var verið að grafa undan aþjóðfélaginu.

Má ég frábiðja mér svona málflutning. Við erum ekki öll samsek. Við tókum ekki öll þátt í Hrunadansinum. Við tókum ekki öll stór lán, við lifðum ekki öll á yfirdrætti, við fórum ekki öll í lúxusferðir til útlanda. Sum okkar lifðu bara venjulegu lífi eins og við höfum alltaf gert og undruðumst það hvaðan allir þessir peningar komu og vorum vantrúuð á að þetta gengi lengi svona.

Það setur svartan blett á heiður blaðamanna að maður eins og Gunnar Smári skuli nota þann titil um sjálfan sig. Hefði hann verið blaðamaður en ekki ágjarn gróðapungur í þjónustu auðmanna og vitað hvað var að gerast, sem hann er núna að segja okkur, brást hann skyldu sinni sem blaðamaður, já sem manneskja, með því að þegja þá en romsa upp þessum fróðleik núna og segja eiginlega: Við tókum öll þátt í þessu, ég vissi nú samt hvað var að gerast en þagði. Líklega af sömu ástæðu og Geir Haarde þagði (hordaði) vegna þess, eins og hann sagði: Það var nú ekki til vinsælda fallið að fara að gera eitthvað þessu!

Ég bíð spenntur eftir næstu grein Smárans en hún á að fjalla um það hvernig þetta fólk brást.